Tο σύνδρομο του άτακτου παιδιού

Δανείζομαι μια επισήμανση – ερώτημα από το άρθρο του καθηγητή της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Βασίλη Κρεμμυδά, στα ΝΕΑ: «Έως πότε θα μαθαίνουμε ότι για κάθε κακοδαιμονία μας υπεύθυνος είναι ένας και μοναδικός, οι ξένοι, χωρίς να κοιτάζουμε τις σχέσεις που έχουν διαμορφωθεί στο εσωτερικό της δικής μας κοινωνίας, ή ποιος προκάλεσε την τέτοια ή αλλιώτικη επέμβαση ξένων και, ακόμη - ακόμη, μήπως και κάποια ξένη “επέμβαση” έκανε και κάποιο καλό;»

Η επισήμανση αυτή περιγράφει με απόλυτο τρόπο τη σχέση των Ελλήνων με τους «ξένους», όποιοι κι αν είναι αυτοί. Από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους έως σήμερα. Και κυρίως μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο, τον εμφύλιο, τη δικτατορία.

Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και στις σχέσεις μας με την ΕΕ. Είναι χαρακτηριστικό πως όταν μιλάμε για την Ένωση, μέλος της οποίας είμαστε εδώ και 30 χρόνια, αναφερόμαστε σαν να πρόκειται για μια σχέση αντιπαραβολής. Εμείς και «αυτοί».

Στο πλαίσιο αυτό, επιφυλάσσουμε για τον εαυτό μας το ρόλο του άτακτου παιδιού, που μπορεί να κάνει όποια αταξία γουστάρει, ενώ παράλληλα απαιτούμε από τους «άλλους» να ανέχονται τις αταξίες μας.

ΤΔεν γνωρίζω καμιά ιδεολογία που υποστηρίζει ότι μπορούμε να είμαστε σπάταλοι, να μην φροντίζουμε τα οικονομικά μας, να μην παράγουμε, να δανειζόμαστε για να καταναλώνουμε, να μη δημιουργούμε πραγματικές προϋποθέσεις ανάπτυξης.ους λατρεύουμε όταν κάνουν «τα στραβά μάτια» και τους θεωρούμε ανθέλληνες που εξυφαίνουν απίστευτης δολιότητας συνωμοσίες εναντίον μας, όταν μας «τραβούν το αυτί» για τις αταξίες μας. (Δεν χρειάζεται να υπενθυμίσω τα όσα «σούρναμε » στη Μέρκελ). Για να μη γίνει καμιά παρεξήγηση, είναι άλλο πράγμα να ασκεί κάποιος κριτική για τις πολιτικές επιλογές σε σχέση με την ΕΕ κάποιου ηγέτη και άλλο, φυσικά, η προσέγγιση με εθνοκεντρικά κριτήρια και σενάρια συνομωσίας.

Η προσέγγιση αυτή μπορεί να μη μοιάζει πολιτική σε πρώτη ανάγνωση, αλλά επιμένω ότι είναι κυρίως πολιτική, διότι αφορά στον τρόπο με τον οποίο διαμορφώσαμε την πολιτική μας κουλτούρα, πολιτικοί και πολίτες.

Είναι, εξάλλου, περισσότερο πολιτική από την προσέγγιση «αυτά που κάνουμε είναι έξω από την ιδεολογία μας». Δεν γνωρίζω καμιά ιδεολογία που υποστηρίζει ότι μπορούμε να είμαστε σπάταλοι, να μην φροντίζουμε τα οικονομικά της χώρας, να μην παράγουμε, να δανειζόμαστε για να καταναλώνουμε, να μη δημιουργούμε πραγματικές προϋποθέσεις ανάπτυξης. Δεν υπάρχει καμιά σοβαρή προοδευτική, σοσιαλιστική, αριστερή πολιτική, που να μη γνωρίζει απλά μαθηματικά.

Πότε, λοιπόν, θα ασχοληθούμε με τις σχέσεις που έχουν διαμορφωθεί στο εσωτερικό της δικής μας κοινωνίας; Τις σχέσεις που έχουμε διαμορφώσει με την Εφορία, το ΙΚΑ, το Δημόσιο, τη φοροδιαφυγή, τα «λαδώματα», τη μη ορθή χρήση των μέσων που διαθέτουμε;

Τελικά, μήπως κάποια ξένη «επέμβαση» μας κάνει κάποιο καλό;