Σάββατο 1 Οκτωβρίου 2016

Εξουσία και ενημέρωση

Να πούμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους. Καμιά εξουσία δεν συμπαθεί την ελευθερία στην ενημέρωση. Καμιά εξουσία, κυβερνητική ή άλλη, δεν βλέπει τους δημοσιογράφους με καλό μάτι. Όλες οι εξουσίες θέλουν να ελέγχουν την ενημέρωση, διότι γνωρίζουν πως η ενημέρωση είναι κατ’ αρχήν μια πολιτική διαδικασία.
Για το λόγο αυτό, όλα τα ανελεύθερα καθεστώτα επέβαλαν και επιβάλλουν λογοκρισία. Χιλιάδες δημοσιογράφοι είτε δολοφονήθηκαν, είτε φυλακίσθηκαν και εξακολουθούν να φυλακίζονται, επειδή δεν γράφουν και δεν πληροφορούν τους πολίτες, με τον τρόπο που ΄θέλουν τα καθεστώτα αυτά. Το βιώσαμε και στη χώρα μας τα χρόνια της δικτατορίας, αλλά και παλαιότερα.

Η μεγάλη κατάκτηση της Δημοκρατίας, είναι πως κατοχυρώνει την ελευθεροτυπία. Την ελεύθερη, δηλαδή διακίνηση των πληροφοριών, μέσω των δημοσιογράφων και των ΜΜΕ, χωρίς την παρέμβαση της εξουσίας, διότι θεωρεί τον ρόλο τους σημαντικό πυλώνα για τη σωστή λειτουργία της δημοκρατίας, καθώς οι σωστοί πολίτες είναι οι ενημερωμένοι πολίτες με την πραγματική έννοια του όρου.
Ο ρόλος των δημοσιογράφων είναι διττός. Από τη μια θα πρέπει να λειτουργούν ως μεσολαβητές μεταξύ των κέντρων αποφάσεων και των πολιτών, εξειδικεύοντας και εκλαϊκεύοντας τις αποφάσεις που αφορούν στους πολίτες και από την άλλη να ελέγχουν την εξουσία.
Ο Walter Lippmann, Αμερικανός δημοσιογράφος και διανοητής, έγραφε πως ο δημοσιογράφος οφείλει να αποκαλύπτει τα παρασκήνια των αποφάσεων, να ελέγχει την εξουσία και να μεταφέρει στον πολίτη με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια τις αποφάσεις, αλλά και τις σκοπιμότητες των αποφάσεων της εκάστοτε εξουσίας.
Ο δημοσιογράφος ερευνά και ενημερώνει το κοινωνικό σύνολο για τα σημαντικά γεγονότα που ενδιαφέρουν την κοινή γνώμη, αναλύει τις ειδήσεις, τις σχολιάζει και ψάχνει στο βάθος των πραγμάτων για να αποκαλύψει την αλήθεια. Στηλιτεύει την αυθαιρεσία της εξουσίας, στηρίζει την δημοκρατία, τους θεσμούς, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία, καλλιεργεί και ανεβάζει το πνευματικό επίπεδο της κοινωνίας και παιδαγωγεί ηθικά με το λόγο και τη γραφίδα του. Συμβάλλει στην διαμόρφωση κοινωνικής συνείδησης ενεργοποιώντας την κοινή γνώμη, αφυπνίζει και οξύνει την ευαισθησία της
Αυτά συμβαίνουν στις δημοκρατίες ή τουλάχιστον έτσι πρέπει να λειτουργεί η ενημέρωση και οι φορείς της. Για το λόγο αυτό η εκάστοτε εξουσία- ακόμη και στις δημοκρατίες, επιχειρεί με κάθε τρόπο να ελέγχει την ενημέρωση και τους φορείς της.
Και δυστυχώς για την δημοκρατία, δεν είναι λίγοι οι δημοσιογράφοι που δέχονται να παίξουν τον ρόλο του φερέφωνου της εκάστοτε εξουσίας.
Όσοι εργαζόμαστε στο χώρο αυτό το βιώνουμε εδώ και πολλά χρόνια. Τα χρόνια του μονοπωλίου της ΕΡΤ, οι κυβερνήσεις ασκούσαν ασφυκτικό έλεγχο στην ενημέρωση. Οι ελπίδες, ότι με τα μη κρατικά ΜΜΕ θα είχαμε καλή ενημέρωση, δεν επιβεβαιώθηκαν πλήρως.
Το σημερινό κόμμα, όσο καιρό ήταν στην αντιπολίτευση ασκούσε δριμεία κριτική στις προηγούμενες κυβερνήσεις τόσο για την ΕΡΤ, όσο και για σχέσεις διαπλοκής με τα ιδιωτικά ΜΜΕ.
Τι συμβαίνει όμως, τώρα; Η νέα αριστερή κυβέρνηση ασκεί ακόμη πιο ασφυκτικό έλεγχο στα μέσα που ελέγχει (ΕΡΤ, Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων). Επιπλέον, επιχειρεί να δημιουργήσει ένα νέο σύστημα διαπλοκής, όπως φάνηκε και από το νόμο που ψήφισε για την αδειοδότηση των τηλεοπτικών καναλιών.
Δεν αρκείται όμως σε αυτά. Με τη συμπεριφορά της και τις επιθέσεις της κυρίως εναντίον δημοσιογράφων, δείχνει μηδενική ανοχή στην κριτική που της ασκείται. Η κυβέρνηση αποδεικνύει καθημερινά πως δεν αντέχει τον έλεγχο και την κριτική – όπως πρέπει να κάνουν οι λειτουργοί του τύπου – και πως έχει μια καθεστωτική αντίληψη για το ρόλο των δημοσιογράφων.
Το παράδειγμα του αναπληρωτή υπουργού Υγείας Παύλου Πολάκη και η συμπεριφορά του στους δημοσιογράφους που έκαναν ερωτήσεις που δεν του άρεσαν, δεν είναι μεμονωμένο φαινόμενο.
Όμως η κυβέρνηση προχωρά ακόμη περισσότερο. Εντάσσει οποιαδήποτε κριτική και οποιονδήποτε δημοσιογραφικό έλεγχο, με βάση τον επικοινωνιακό μύθο που έχει χτίσει -και που αποδείχτηκε χρήσιμος για την κατάληψη της εξουσίας- στα σενάρια συνομωσίας διαφόρων «εχθρών» εντός και εκτός Ελλάδας, που την επιβουλεύονται.
Έτσι- όπως η εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος σε τηλεοπτική εκπομπή είπε, με έμμεσο αλλά σαφή τρόπο- η οποιαδήποτε κριτική είναι δεκτή, αρκεί να είναι στη γραμμή που έχει χαράξει η κυβέρνηση.
Μια άποψη που δεν συνάδει με τις αρχές που διέπουν μια δημοκρατική κοινωνία, και που δεν θεωρεί αυτονόητη την ελευθεροτυπία.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου